علت خونریزی مقعدی چیست و چگونه خون ریزی مقعد را درمان کنم
خونریزی مقعد به هر گونه خونی که از مقعد خارج می شود اطلاق می گردد، البته خونریزی مقعد معمولا به خونریزی رکتوم یا قسمت انتهایی روده بزرگ گفته می شود. مقعد یا رکتوم، چند سانتیمتر انتهایی روده بزرگ را تشکیل می دهد.با دلگرم همراه باشید تا با علت خونریزی مقعد آشنا شوید.
خونریزی دستگاه گوارش
یکی از شایع‌ترین دلایل بستری بیماران گوارشی در بیمارستان‌ها است. بیماری‌های مختلفی میتواند در ایجاد خونریزی گوارشی نقش داشته باشد که بسته به محل خونریزی و شدت آسیب به چند شکل ظاهر میشود.
خونریزی میتواند از یک قطره و خفیف تا خونریزی شدید و تهدید‌کننده حیات متغیر باشد. در اغلب موارد خونریزی خفیف و متناوب است. با وجود این‌که خونریزی خفیف دستگاه گوارش یک وضعیت اورژانسی محسوب نمی‌شود اما نیاز به بررسی فوری و در اسرع وقت دارد. دستگاه گوارش از دهان آغاز و به مقعد ختم میشود. در صورت مقعدی بودن خونریزی گوارشی نباید به بهانه‌ی خجالت از معاینه توسط پزشک آن را نادیده گرفت.
خونریزی مقعدی میتواند نشانه‌ای از یک بیماری و مشکل مهم در سیستم گوارشی فرد باشد که نیاز به پیگیری فوری دارد. از طرفی خونریزی فرد را در معرض آسیب کم‌خونی و عوارض بعدی آن قرار می‌دهد. بنابراین منشأ خونریزی باید هرچه سریع‌تر پیدا و اقدامات درمانی لازم آغاز شود.
به طور کلی، خون قرمز روشن نشانه‌ی خونریزی از جایی در نزدیکی مقعد ناشی از بواسیر یا یک پارگی کوچک در پوست مقعد (شقاق مقعد) است. خونریزی‌های خفیف معمولاً به صورت تغییر رنگ مدفوع ظاهر می‌شوند که با آزمایش مدفوع قابل بررسی هستند. هرچه رنگ خون موجود در مدفوع یا کنار آن تیره‌تر میشود نشان‌دهنده فاصله گرفتن منشأ خونریزی از مقعد و در نتیجه باقی ماندن در مدت زمان طولانی‌تری در دستگاه گوارش است.در اغلب موارد خونریزی گوارشی به جای دهان از مقعد به شکل‌‌های مختلف خارج میشود.
-------------------------------------------------------------------------------------------
انواع خونریزی مقعدی شامل:
ملنا
مدفوع سیاه‌رنگ، بدبو و قیری شکل است که اغلب نشاندهندهی خونریزی از دستگاه گوارش فوقانی است. برای مثال حداقل ۱۰۰ سی‌سی خونریزی درون معده نیاز است تا چنین مدفوعی ایجاد شود. البته گاهی خونریزی روده‌ی کوچک نیز منجر به ملنا میشود. برای ایجاد ملنا حداقل ۱۴ ساعت زمان نیاز است.
هماتوشزی
به صورت دفع خون به رنگ قرمز روشن یا خرمایی رنگ یا مدفوع زرشکی رنگ است که نشاندهندهی خونریزی دستگاه گوارشی تحتانی و راست روده است. البته در موارد خاص ممکن است از دستگاه گوارش فوقانی نیز نشأت بگیرد.
خون مخفی
خون به صورت مخفی درون مدفوع وجود دارد که با چشم دیده نشده و فقط طی بررسی آزمایشگاهی مدفوع به آن پی می‌‌برند. خون مخفی از خونریزی‌های کم و ناچیز منشأ می‌گیرد.خونریزی مقعدی به هر شکلی که باشد برای انسان‌ها نگران کننده است. اولین احتمالی که از ذهن بیمار در صورت مشاهده‌ی خون در مدفوع می‌گذرد ابتلا به سرطان روده است در حالی‌که این گزینه می‌توانند جزء آخرین احتمالات باشد. چنان‌چه خونریزی مقعدی خبر از توموری درون روده‌ها بدهد باید خوشحال بود زیرا خونریزی از نشانه‌های ابتدایی ابتلا به سرطان روده است. افراد مبتلا به خونریزی مقعدی و در معرض خطر سرطان روده باید هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص کانسر روده مراجعه کنند.
این افراد شامل:
- افراد با سن ۴۰ سال یا بیشتر و مبتلا به مدفوع شل و مکرر طی شش هفته گذشته؛
- افراد با سن ۶۰ سال یا بیشتر و خونریزی مقعدی بیشتر از شش هفته؛
- افراد کم‌خون (کاهش تعداد سلول های قرمز خون)؛
- افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان روده؛
- افراد دارای کولیت اولسراتیو.خونریزی مقعدی دلائل متعددی دارد، از جمله یبوست و هموروئید (بواسیر).
-------------------------------------------------------------------------------------------
علل خونریزی مقعدی عبارت است از:
- سرطان مقعد
- شکاف مقعد (پارگی پوست مقعد)
- آنژیودیسپلازی (ناهنجاری رگ‌های خونی نزدیک روده‌ها)
- سرطان روده
- پولیپ روده
- یبوست
- بیماری کرون
- اسهال
- دیورتیکولوز (برآمدگی‌های کوچکی که روی دیواره روده‌ها تشکیل میشود)
- مسمومیت غذایی
- هموروئید (بواسیر)
- درهم رفتگی روده (دخول بخشی از روده در بخش دیگر)
- کولیت ناشی از کم خونی (التهاب روده بزرگ به علت کاهش جریان خون)
- التهاب مقعد
- کولیت کاذب (التهاب روده بزرگ بواسطه عفونت)
- پرتو درمانی
- پرولاپس مقعد (بیرون زدن مقعد از جایگاه طبیعی آن)
- سندرم زخم مقعدی منفرد (ایجاد زخم روی دیواره مقعد)
- کولیت اولسراتیو
-------------------------------------------------------------------------------------------
برخی درمان‌ها با توجه به علت خونریزی مقعدی شامل:
خونریزی هموروئید یا بواسیر
درمان هموروئید باید بسته به علت زمینه‌ای آن با تغییر رژیم غذایی و اصلاح عادات غلط رفتاری انجام شود. هموروئیدهای پیشرفته و مقاوم به درمان دارویی نیاز به درمان جراحی با روش‌های نوین دارند.
خونریزی شقاق یا فیشر مقعدی
با توجه به محل ایجاد شقاق مقعدی و علت آن در صورتی که شقاق ناشی از تنگی دریچه‌ی مقعدی باشد فرد نیاز به جراحی و برداشتن قسمتی از عضله‌ی مقعدی پیدا می‌کند. اطلاعات بیشتر با مراجعه به مقالات مرتبط درمان فیشر یا شقاق مقعدی؛
فیستول مقعدی
فیستول ایجاد شده در راست‌روده و مقعد به دلیل شدت آسیب بافتی که ایجاد می‌کند، معمولاً چاره‌ای جز جراحی ندارد.
خونریزی دیورتیکول
برآمدگی‌هایی که درون روده به وجود آمده‌اند معمولاً به تغییر رژیم غذایی و درمان آنتی‌بیوتیکی پاسخ مثبت می‌دهند.
خونریزی سرطان روده
در صورتی که خونریزی مقعدی نادیده گرفته نشود و علت سرطانی بودن آن در مراحل اولیه‌ی بیماری کشف شود میتواند با احتمال بیشتری به درمان پاسخ داده و مؤفقیت‌آمیز خواهد بود.
خونریزی ناشی از داروی ضد انعقاد
تغییر نوع داروهای ضد انعقادی مصرفی یا دوز دارو تحت نظر پزشک معالج به کنترل خونریزی کمک می‌کند.
خونریزی بیماری التهابی روده
درمان‌های دارویی و تغییر در رژیم غذایی در کنترل و درمان بیماری التهابی روده مؤثر است.
خونریزی زخم معده
زخم معده معمولاً بدون نیاز به جراحی و مصرف داروهای خنثی‌کننده‌های اسید معده، کاهنده‌ی ترشح معده یا تقویت مقاومت در برابر اسید معده درمان میشود.
خونریزی پولیپ روده
پولیپ روده‌ای که عامل خونریزی مقعدی است را می‌توان با جراحی برداشت.
چه هنگام به پزشک مراجعه کنید
تماس با اورژانس
در صورت خونریزی مقعدی و هر یک از علائم زیر با اورژانس تماس بگیرید:
- تنفس سریع و کم عمق
- سرگیجه یا دوران سر پس از ایستادن
- تاری دید
- غش کردن
- گیجی
- تهوع
- سردی، رطوبت و رنگ‌پریدگی پوست
- کاهش ادرار
فورا به پزشک مراجعه کنید
اگر خونریزی مقعدی دارای مشخصات زیر است، فورا از اطرافیان‌تان بخواهید شما را به اورژانس منتقل کنند:
- مداوم یا شدید
- همراه با درد یا انقباضات شدید شکمی
- همراه با درد مقعد
به پزشک مراجعه کنید
اگر خونریزی مقعدی بیش از یک یا دو روز طول بکشد یا کمتر اما آزاردهنده باشد، به پزشک‌تان مراجعه کنید. اگر زیر 40 سال هستید و علت خونریزی مقعدی‌تان مشخص است مانند مدفوع سخت، شکاف مقعدی کوچک یا موارد مشخص دیگر، میتوانید با تهیه پماد هموروئید یا هیدروکورتیزون بدون نسخه آن را درمان کنید.
علت خونریزی از مقعد چیست؟-